Ắt hẳn cha mẹ nào cũng cảm thấy mình không nên làm mọi thứ cho con. Nhưng vì lý do này hay lý do khác, cuối cùng chúng ta cũng “thôi làm cho xong”. Đó là những buổi sáng bạn vội vã chuẩn bị đồ đi học cho con, nhắc con không quên này thiếu kia. Hay là những lúc bạn càm ràm con bừa bộn, rồi ngay sau đó là đi dọn phòng cho con. Chúng ta biết sự cần thiết của việc tập cho con học để tự làm được những kỹ năng theo lứa tuổi. Nhưng hành động luôn khó hơn là lời nói. Cha mẹ thường sẽ mất kiên nhẫn hoặc là quá thiếu thời gian. Và kết quả là chúng ta khiến cho con mình trở nên phụ thuộc cũng như chính chúng ta trở nên quá sức.
Vì sao cha mẹ khó tránh khỏi “cám dỗ” làm cho con mọi thứ?
Cha mẹ luôn cảm thấy con còn quá nhỏ
Trong mắt các bậc cha mẹ, lúc nào con chúng ta cũng còn quá nhỏ để làm một điều gì đó. Và vì đó là con nên cha mẹ sẵn sàng làm thay con. Nhưng ta không biết rằng, nhiều lúc làm giúp con chính là tước mất niềm vui khám phá thế giới của con. Ví như chuyện ăn uống, một đứa trẻ từ 1 tuổi đã có thể tự ăn được những món ăn đơn giản. Chính chúng ta đã tạo ra những e ngại cho trẻ rằng con không thể làm điều này hay điều kia. Ta lúc nào cũng nghĩ rằng luôn là quá sớm để bắt đầu tập cho con một kỹ năng mới.
Thừa bận rộn, thiếu thời gian
Cuộc sống luôn bận rộn nhất là khi bạn có con. Việc cân đối thời gian cho công việc, con cái và bản thân trở nên quá sức. Lúc nào ta cũng thấy mình không đủ thời gian. Ấy vậy mà chúng ta có thiên hướng sẽ hoàn tất mọi thứ giùm con. Đó là những buổi sáng đã đến giờ bạn đi làm và con đi học. Hay đó là những buổi tối bài vở của con chồng chất. Cha mẹ vô tình gánh tránh nhiệm giải quyết những công việc của chính con. Khi ấy, cái gánh này trở thành gánh nặng. Chúng ta làm điều đó trong khó chịu vì không tìm thấy thời gian chăm chút cho bản thân. Nhưng bạn có biết rằng, chính con cũng không vui vẻ trong bầu không khí khó chịu ấy.
Luôn truy cầu sự hoàn hảo
Ai mà những lần đầu tiên chẳng bỡ ngỡ, ngu ngơ. Đáng tiếc là chúng ta không nhớ được những năm tháng chúng ta còn nhỏ. Chúng ta vô tình áp đặt suy nghĩ rằng mọi thứ có thể làm tốt ngay từ đầu. Vì có rất nhiều kỹ năng, người lớn của chúng ta đã vô cùng thuần thục. Nhưng ta quên đi rằng, ta cũng đã mất nhiều năm để làm tốt được như vậy. Yêu cầu con cái phải làm tốt từ những lần đầu tiên cũng vô lý như việc yêu cầu một nhân viên mới phải làm tốt ngay ngày đầu tiên vào công ty. Chúng ta vô tình đi truy cầu sự hoàn hảo ở một thời điểm quá sớm và ắt hẳn là rất khó để tìm ra.
Làm cha mẹ tỉnh thức để không quá sức
Xác định các kỹ năng cần thiết ở mỗi độ tuổi
Ở mỗi độ tuổi, con cái có thể bắt đầu học những kỹ năng nhất định. Hãy quan sát sự thay đổi của con từ các vận động thô đến vận động tinh. Ví dụ như khi con 6 tháng tuổi, cổ tay con đã đủ cứng để đỡ bình sữa. Cha mẹ có thể tập cho con dần dần để con tự cầm bình sữa uống. Khi 1 tuổi, con đã có thể ngồi thoải mái vào ghế, tự cầm muỗng để xúc ăn những món đơn giản.
Rất nhiều nghiên cứu được chia sẻ trên internet để cha mẹ có thể tìm hiểu. Tuy nhiên, quan trọng nhất vẫn là sự quan sát với thay đổi hàng ngày của con mình. Đôi khi con đã làm rất tốt một kỹ năng nào đó, nhưng có thời điểm con bị bệnh hay khó chịu, con sẽ muốn được ba mẹ giúp. Vì vậy thấu hiểu con mình là điều kiện tiên quyết giúp cha mẹ quyết định thời điểm bắt đầu dạy con một kỹ năng mới nào đó.
Kiên nhẫn, kiên nhẫn và kiên nhẫn
Sự kiên nhẫn của cha mẹ là món quà dành cho con cái. Chúng ta trao cho con thời gian và cơ hội để học hỏi cách tự giải quyết vấn đề. Hãy nghĩ đến những buổi huấn luyện cho nhân viên mới. Họ cũng bỡ ngỡ và chậm nhịp nhưng người sếp phải bình tĩnh để hướng dẫn. Con cái chúng ta cũng như người nhân viên ấy, có rất nhiều thứ phải tập làm quen.
Hơn thế nữa, con phải học từ những kỹ năng cơ bản nhất. Và vì đó là con nên chúng ta hãy tặng con sự chú tâm và lòng kiên nhẫn. Ta chú tâm vào chuyện đang xảy, vào hiện tại với con. Hãy hít vào và thở ra như cách bạn thiền nếu đôi lúc bạn thấy mình mất bình tĩnh. Đừng để định kiến về sự hoàn hảo và cơn giận trong bạn tước mất quyền được học hỏi của con. Khi con được trao cho cơ hội học hỏi, cũng là lúc con bắt đầu xây dựng trách nhiệm của chính mình.
Thực hành tạo nên sự hoàn hảo
Điều này không chỉ đúng với người lớn mà cả với con trẻ. Bất kỳ một kỹ năng nào con cũng cần thời gian để làm quen và thuần thục. Bạn hãy nhớ đến những lần mà bạn học một kỹ năng mới như đi xe đạp, bơi lội hay thêu thùa. Có phải bạn cũng rất chật vật? Và phải qua rất nhiều lần thực hành bạn mới đạt đến sự thuần thục? Con cái cũng vậy, chúng cần được trao cho cơ hội và thời gian.
Điểm khác biệt chỉ là con có rất nhiều kỹ năng phải học vì con vào đời sau cha mẹ rất nhiều năm. Hãy nghĩ đến điểm này để chúng ta luôn tìm kiếm cơ hội cho con học và thực hành. Hành trình con học thành người nên là một hành trình đầy niềm vui và sự quyết tâm. Cha mẹ hãy trao cho con sự động viên và khích lệ để con tự tin vững bước vào đời.